| |
Burger dupe van privatisering
gezondheidszorg
Handel met
gezondheid
Met de leuzen ‘verschil tussen
particulier en ziekenfonds ver-dwijnt’, ‘verzekeren wordt goedkoper door
concurrentie’, ‘je bent vrij om je verzekeraar te kiezen’, ‘iedereen is
verzekerd’, is de omvorming van ziekenfondsen tot commerciële
ziektekos-tenverzekeraars geïntroduceerd. Is deze verandering een
verbe-tering of betekent zij het begin van het einde van een goed
zorgstelsel?
Geprivatiseerde ziektekostenverzekeringsmaatschappijen zijn com-merciële organisaties
die in tegenstelling tot ziekenfondsen geen belang hebben bij goede
verzorging van hun verzekerden. Het gaat deze maatschappijen om innen
van zo hoog mogelijke premiegelden en vergroten van de winst. De
overname van ziekenfondsen door private verzekeringsmaatschappijen
betekent dat gezondheid koop-waar is geworden, object van winst en
verlies. Hogere winsten leveren een hogere waarde van het aandeel op,
hogere dividenden voor de aandeelhouders, hogere salarissen en bonussen
voor het manage-ment, nieuwe overnamemogelijkheden van andere
verzekeraars, verdere stijging van de winsten, et cetera.
gezondheid als winstobject
Om meer winst te maken
worden de premies verhoogd en wordt de inhoud van de pakketten waarvoor
betaald wordt uitgehold. Sinds de afschaffing van de ziekenfondsen
moeten de burgers maandelijks voor minder zorg meer premie betalen. Er
is een poging gedaan het huis-artsenbezoek uit het basispakket te halen,
de tandartszorg is er al uit verdwenen. Met de invoering in 2008 van een
eigen risico voor iedereen, blijft het gecreëerde verschil tussen ziek
en gezond net als bij de no-claimregeling gehandhaafd. Bovenop zijn
ziekte wordt de zieke gestraft met het verlies van zijn eigen
risicobedrag.
Naast verkleining van het basispakket neemt het aantal pakketten
waartussen gekozen kan worden toe. De rijkeren verzekeren zich niet voor
een basispakket maar voor allerlei dure extra’s. Er worden steeds meer
speciale privéklinieken in het leven geroepen die niet toe-gankelijk
zijn voor mensen met een laag inkomen, omdat hun ver-zekering
behandeling in deze klinieken niet vergoed. Tal van dure maar
effectievere medicijnen bereiken alleen de mensen met veel geld, omdat
deze medicijnen niet in het basispakket zijn opgenomen. Door de
privatisering hebben vermogenden via specialisten en de
verzekeringsmaatschappijen gemakkelijker toegang tot duurdere
be-handelingen, transplantaties, verzorging, medicijnen, et cetera, dan
mensen met een laag inkomen. In plaats van de beloofde gelijkheid nemen
de verschillen tussen verzekerden door het nieuwe systeem alleen maar
toe.
De belofte van prijsdaling in premies als gevolg van vrije concurrentie
op de markt van gezondheid en (on)geluk wordt evenmin waarge-maakt.
Sinds de korte tijd dat privatisering van zorgverzekeringen gaande is,
zijn er al een paar grote fusiegolven geweest, waardoor steeds minder
aanbieders overblijven om uit te kiezen. Het Regionaal Ziekenfonds
Groningen (RZG) werd bijvoorbeeld al snel Geové en daarna Menzis. De
aanbieders zullen uiteindelijk opgeslokt worden door grote
internationals, waardoor hun aantal verder zal slinken. Prijsafspraken
tussen dergelijke firma’s behoren tot de orde van de dag, ook al wordt
dit niet openlijk toegegeven.
deals
Om de kosten verder te
drukken worden door ziektekostenverzeke-raars prijsverlagingen met
ziekenhuizen, klinieken en leveranten van andere voorzieningen bedongen,
in ruil voor het afsluiten van omvan-grijke contracten. Om kans op een
contract te maken, zien aanbieders van gezondheidszorg zich gedwongen
goedkoper en soms onder de kostprijs te bieden. Eenmaal binnengehaald,
kunnen zij het contract slechts waarmaken door op de kwaliteit van
personeel en overige voorzieningen te bezuinigen, met alle gevolgen van
dien voor de kwaliteit van de zorg.
De deals met klinieken belemmeren tevens de keuzevrijheid van de
patiënt. Als zijn verzekeraar geen overeenkomst heeft met een nabij
gelegen ziekenhuis maar wel met een kliniek honderden kilometers
verderop, wordt de patiënt gedwongen daar naartoe te gaan. Doet hij dit
niet, dan wordt de behandeling niet vergoed. De vrije keuze van
ziekenhuis is sowieso een wassen neus. Welke patiënt wenst in een
ziekenhuis te worden behandeld dat ver weg ligt van zijn woonplaats,
werk, vrienden en familie?
Ook het vrij kiezen van de ziektekostenverzekeraar ‘die bij je past’
blijkt niet te werken. Niet alleen blijven er door fusies steeds minder
verzekeraars over, deze verzekeraars kunnen ook patiënten weigeren.
Alleen in het overgangsjaar waren verzekeraars verplicht hun eigen
verzekerden tegen vergelijkbare voorwaarden te verzekeren als voorheen.
Verandering van pakket of verzekering na deze periode kan uitlopen op
weigering. De mate waarin de aanvrager gezond is zal steeds meer
maatstaf worden voor de gretigheid waarmee maat-schappijen hem of haar
zullen verzekeren. De goedkoopste cliënt is een gezonde of dode cliënt.
controle
De overheid heeft de
ziektekostenverzekeringen uit handen gegeven aan marktpartijen die uit
zijn op geld en winst. Om al te grote inflatie van de kwaliteit van de
zorg te voorkomen is de overheid genoodzaakt haar controlesysteem uit te
breiden. Dit heeft voor de behandelaars tot gevolg dat zij dagelijks
geconfronteerd worden met een berg aan paperassen en onduidelijkheden
over de vraag in welk hokje de ziekte van de patiënt moet worden
ingedeeld. De tijd die zij aan deze administratie moeten besteden gaat
ten koste van de behandeltijd van de patiënt. Bovendien is het
gecompliceerde diagnosesysteem frau-degevoelig en prijsopdrijvend.
Verschillende ziekenhuisbesturen oefe-nen druk uit op hun werknemers om
patiënten in te delen in dure behandelingscategorieën. Er worden zo
extra onderzoeken op de patiënt verricht die niet strikt noodzakelijk
zijn maar wel geld op leveren. Kostbare apparatuur die is aangeschaft
kan op deze manier in versneld tempo worden afbetaald en afgeschreven.
veramerikanisering
Met de privatisering van de
zorgverzekeringen is door de overheid de wettelijk verplichting tot
verzekeren ingevoerd. De overheid houdt er toezicht op dat iedereen zich
verzekert. Waar mogelijk zorgt zij ervoor dat de betalingen
(‘beschermgelden’) elke maand tijdig bij de verze-keraars binnenkomen.
Zo regelt de overheid dat de premies van mensen met een minimuminkomen
maandelijks worden ingehouden. Zij kan echter niet voorkomen dat het
aantal onverzekerden toeneemt. Voor veel kleine zelfstandigen is de
maandelijkse premie een te hoge last. Ook mensen die illegaal in
Nederland verblijven, kunnen zich niet verzekeren. Geschat wordt dat op
dit moment al bijna een half miljoen mensen in Nederland geen
ziektekostenverzekering heeft. Steeds vaker eisen
ziektekostenverzekeraars dat ziekenhuizen vóór de be-handeling geld
vragen van onverzekerden. Betalen zij niet dan kan hulp worden
geweigerd. Onlangs stelde VVD-Kamerlid Henk Kamp zelfs voor om
behandeling van illegalen strafbaar te stellen. Dit is in strijd met de
internationale mensenrechtenverdragen en met de eed die artsen afleggen
om iedereen te helpen.
Onder druk van verscheidene lobbyisten heeft de Nederlandse politiek
haar op solidariteit gebaseerde en kwalitatief goede gezondheids-systeem
in handen van de commercie gegeven. Daarmee heeft zij het schaap (de
verzekerde) overgeleverd aan de wolven. Gezondheid is geen voorwerp meer
van maatschappelijke zorg, maar verworden tot een systeem waarin de
rijke burger de eerste en beste toegang heeft tot de voorzieningen. We
staan nog maar aan het begin van een geprivatiseerde gezondheidszorg
naar Amerikaans model. Dit model werd vroeger als voorbeeld genomen van
hoe het niet moet. Het is de bedoeling om in de nabije toekomst de
ziekenhuizen te privatiseren. Dan zal ook het ziekenhuis een 100%
commerciële onderneming worden, gericht op de aandeelhouder en niet op
de patiënt. Tijdens een bezoek aan Nederland werd aan de Amerikaanse
arts en oprichter van CliniClowns, Patch Adams, gevraagd wat hij van de
privatisering van de ziekenzorg in Nederland naar Amerikaans model vond.
Zijn antwoord was kort maar niet mis te verstaan, ‘A disaster’. De
documentairefilm van Michael Moore, ‘Sicko’, laat op indringende wijze
zien wat ons in te wachten staat.
Gepubliceerd in december 2007
Cartoonist: Gabor Lodi
terug naar
boven ◄
|
|