|
Speculanten
drijven voedselprijzen op
Leg beurshandel in landbouwproducten aan banden
Een van de oorzaken van de opstanden in
verschillende landen waar-onder Tunesië, Jemen en Egypte, zijn de hoge
voedselprijzen. Het overgrote deel van de bevolking in deze landen moet
rondkomen van een paar dollar per dag terwijl de voedselprijzen bijna
zijn ver-drievoudigd. De armste landen worden het hardst getroffen
wanneer voedsel duurder wordt. In Nederland lijden de lagere
inkomensgroe-pen onder de sterk stijgende voedselprijzen.
China en India
Volgens de media zijn
Chinezen en Indiërs de grootste veroorzakers van prijsstijgingen op de
voedselmarkt. Zij zouden door toenemende welvaart meer zijn gaan
verbruiken. Uit de cijfers blijkt dat de graan-consumptie in deze landen
de afgelopen jaren omlaag is gegaan. Wereldwijd is de graanconsumptie
stabiel gebleven en de productie gestegen. Op de wereldmarkt had dit
moeten lijden tot prijsdalingen maar het tegendeel gebeurde. Tussen
januari 2007 en juni 2008 stegen de handelsprijzen van rijst 320%, graan
werd in diezelfde periode 240% duurder en maïs 280%. Vanaf april 2009
nemen de voedselprijzen opnieuw sterk toe.
biobrandstof en gelddrukpers
Sinds de prijsexplosie van
olie als gevolg van speculatie wordt we-reldwijd de productie van
biodiesel uit granen, oliezaden en suiker gestimuleerd. Een deel van de
productie van basisvoedselmiddelen wordt zo onttrokken aan de
voedselmarkt om te dienen als auto-brandstof. In Mexico kwam de
bevolking in opstand vanwege de sterk gestegen prijzen van maïs, haar
basisvoedsel. De regering Bush had grote boerenbedrijven in de
Midden-Amerikaanse staten gesubsi-dieerd om op grote schaal maïs te
verbouwen voor biodiesel.
Steunen van banken met gedrukt geld, zonder dekking, leidt tot
geld-ontwaarding en hogere prijzen, ook van voedsel. De Centrale Banken
van Europa en de VS laten op grote schaal hun gelddrukpersen draaien.
vrij spel
In 2000 hebben de VS bij wet de termijnmarkten voor landbouw-producten
opengesteld voor grote financiële instellingen zoals banken,
hedgefondsen, verzekeringsmaatschappijen en pensioenfondsen.
Sinds het ineenzakken van de onroerend goedmarkt en de industriële
sector storten de grote financiële investeerders zich massaal op de
voedselmarkt. Net als op de andere beurzen zijn de financiële pro-ducten
op de voedselbeurzen losgekoppeld van het daadwerkelijke bezit van de
producten. Zo kan het gebeuren dat dezelfde partij graan zonder
verplaatsing binnen één dag op papier meerdere keren de wereld rondgaat
door steeds van eigenaar te veranderen, en hierdoor haar prijs
verveelvoudigt. Dit mechanisme kan enorme prijsschom-melingen
veroorzaken.
onzekerheid
Liberalisering van de
voedselmarkten betekent voor de boeren grote onzekerheid qua
investeringen en inkomen. De speculanten veroor-zaken enorme,
onverwachte prijsschommelingen Daarnaast zijn de boeren met handen en
voeten gebonden aan voedselmultinationals en supermarktketens.
Doordat de regeringen een enorme hoeveelheid ongedekt geld op de markt
brengen, ontstaat een kunstmatig hoge vraag naar producten. Handelaren
willen dit waardeloze geld immers zo snel mogelijk inwisselen voor
producten. Voor de consumenten heeft dit tot gevolg dat goederen en dus
ook voedsel sterk in prijs stijgen. Sinds de voedselmarkt ten prooi is
gevallen aan financiële speculanten, breken over de hele wereld
regelmatig voedselrellen uit. Het grootste deel van de wereldbevolking
heeft moeite om rond te komen. Meer dan 1 miljard mensen wordt
rechtstreeks door hongerdood bedreigd.
maatregelen
Wereldwijd zou georganiseerd
geïnvesteerd moeten worden in ver-dere ontwikkeling van de agrarische
sector. Door uiteenlopende be-langen van nationale overheden,
multinationals en ontwikkelingshulp-organisaties is dit in de arme
landen nooit goed van de grond ge-komen. Subsidies aan
voedselmultinationals zouden moeten worden afgeschaft.
Vergroting van de voedselvoorraden door nationale overheden stabi-liseert
de voedselprijzen. Dit vanaf de jaren vijftig van de vorige eeuw
gevoerde beleid is met het liberaliseren van de markten bijna ongedaan
gemaakt.
Belangrijkste maatregel om sterke prijsschommelingen en prijsstij-gingen
van voedsel te voorkomen is het aan banden leggen van voedselspeculatie.
Alleen zo kan worden voorkomen dat steeds meer mensen onder het
bestaansminimum terechtkomen of sterven door honger.
Gepubliceerd in
februari 2011
Cartoonist: Gabor Lodi
terug naar boven ◄
|